Wraz z wiekiem kobiety drastycznie obniża się poziom jej płodności. Nie jest jednak powiedziane, że po 40 urodzinach nie zajdzie ona w ciążę – naturalnie lub za pomocą zabiegu in vitro. Wszystko zależy od jej indywidualnej płodności, którą można zbadać w specjalistycznym ośrodku.
Rezerwa jajnikowa
O poziomie płodności kobiety, a więc i o jej szansach na zajście w ciążę, decyduje poziom tzw. rezerwy jajnikowej. Każda dziewczynka rodzi się z ograniczoną pulą komórek jajowych – jest ich około 400 tysięcy, a wraz z wiekiem ich liczba się zmniejsza. To, ile zostało komórek jajowych u kobiety, określa się mianem rezerwy jajnikowej.
Dopiero około 20. roku życia u kobiety zaczyna maleć liczba komórek jajowych. Początkowo wolno, ale po 25-30 roku życia przyspiesza. Po 30 urodzinach kobiecie może zostać zaledwie około 100 tysięcy komórek jajowych, co oznacza spadek szans na zajście naturalnie w ciążę. Szacuje się, że 40-letnia kobieta ma ich 35 tysięcy i tylko 15 proc. szans na zajście w ciążę. Trzeba jednak pamiętać, że dynamika obniżania rezerwy jajnikowej jest kwestią indywidualną i nie zależy od zewnętrznych oznak starzenia.
Jeśli liczba komórek jajowych wyczerpuje się, oznacza to, że kobieta wchodzi w okres menopauzy – zwykle pomiędzy 45 a 50 rokiem życia. Może ona wystąpić także znacznie wcześniej i znacznie później.
Ocena rezerwy jajnikowej dokonywana jest w ramach badania poziomu hormonu AMH (Anti-Müllerian Hormone) we krwi. Badanie wykonuje się w dowolnej fazie cyklu, ponieważ hormon AMH utrzymuje się na stałym poziomie przez cały czas i nie ma na niego wpływu terapia hormonalna czy przyjmowana antykoncepcja. Jeśli poziom hormonu AMH jest niski, może to być wskazaniem do zastosowania procedury zapłodnienia pozaustrojowego in vitro.
Macierzyństwo po 40-tce
Badania demografa Piotra Szukalskiego z Uniwersytetu Łódzkiego wskazują, że coraz częściej pierwsze dziecko kobiety rodzą w wieku 35 lat, a nawet będąc starsze. Większość kobiet, które rodziły w 2016 roku dzieci w Instytucie Matki i Dziecka w Łodzi, miało od 30 do 34 lat, a na drugim miejscu znalazły się matki w wieku od 25 do 29 lat. Rośnie jednak liczba kobiet rodzących mając od 35 do 39 lat. Jest ich już około 18 proc. spośród wszystkich pań wydających na świat dziecko w łódzkim instytucie. Zdarzają się matki mające ponad 40 lat. Według danych NFZ matki około czterdziestoletnie wydają na świat rocznie ponad 50 tysięcy dzieci.
Jeden z lekarzy z kliniki InviMed twierdzi, że wiek 40 lat nie jest granicą, która uniemożliwia zajście w ciążę. Najstarsza pacjentka z tej kliniki miała 46 lat i urodziła zdrowe dziecko. Klinika InviMed prowadzi programy in vitro dla kobiet w różnym wieku, także po 40-tce. Często problemem takich pań przy nieudanych próbach zajścia w ciążę jest niska rezerwa jajnikowa. Szacuje się, że w tym wieku tylko 2 proc. wszystkich komórek jajowych jest prawidłowa i zdolna do zapłodnienia. Takie kobiety mogą skorzystać z programów in vitro, a lekarze zalecają przy tym wykonanie genetycznej diagnostyki preimplantacyjnej, z uwagi na wyższe ryzyko wystąpienia u dziecka wad genetycznych.
